Kiedy stawiamy przecinek – reguły
Przecinki to znaki interpunkcyjne, które ułatwiają zrozumienie wypowiedzi. Dzielą zdania na mniejsze części. Niejednokrotnie, zdanie bez lub przy złym ustawieniu tego znaku, zmienia sens całego zdania. Niekiedy również całkowicie pozbawia go sensu. Poprawnie postawione przecinki umożliwiają komunikację z ludźmi. Dlatego ważne jest, aby stosować je poprawnie. Dowiedz się, kiedy stawiamy przecinek!
Kiedy stawiamy przecinek?
Przecinek występuje pojedynczo lub podwójnie. Ten drugi rozdziela wyrazy lub grupy wyrazów w obrębie zdania. Przecinki podwójne można zastąpić myślnikiem lub nawiasem, jednak zwiększa to moc wtrącenia. Na przykład:
- Było to, jeżeli się nie mylę, w piątek.
Zwrot do innej osoby
Przecinek stosujemy zawsze, gdy się do kogoś zwracamy. Na przykład:
- Gdzie jesteś, babciu?
- Proszę Pana, którędy dojdę do…?
Zobacz jeszcze: Formanty – proste tłumaczenie z przykładami
Oddzielanie zdania nadrzędnego
Zdanie podrzędne jest zdaniem określającym. Zawsze oddzielamy je przecinkiem, niezależnie od kolejności zdań.
Jednymi z najczęściej używanych wyrazów wprowadzających zdania podrzędne są: lecz, więc, gdy, że, kiedy, tak jak, ponieważ, tak, chyba że, by, jak gdyby, jaki, jakby, skąd, kogo, jeżeli, póki, po czym, pomimo że, żeby, ile, jakby, odkąd, o ile itp. Na przykład:
- Kiedy weszła do klasy, wszyscy zamilkli.
Zdanie podrzędne, znajdujące się w zdaniu nadrzędnym, musi zostać rozdzielone przecinkami z obu stron, niezależnie jaki spójnik występuje po tym zdaniu podrzędnym. Na przykład:
- Kupię leki, które mi zalecił lekarz, i wstąpię do sklepu.
Uwaga! Należy pamiętać, aby nie stawiać przecinka we frazeologizmach i utartych powiedzeniach! Np.: uciekać gdzie pieprz rośnie.
Kiedy stawiamy przecinek – Zdania współrzędne połączone bezspójnikowo
Zdania współrzędne bezspójnikowe zawsze oddzielamy przecinkiem. Przykład:
- Tata poszedł do pracy, mama gotuje obiad.
Kiedy stawiamy przecinek – Zdania współrzędne połączone spójnikiem
Zdania współrzędne połączone spójnikiem rozdzielamy przecinkiem, gdy mamy do czynienia ze spójnikami:
przeciwstawnymi
Na przykład:
- Ja zrobiłem śniadanie, a on obiad.
- Już miałem zacząć się uczyć, lecz zadzwonił domofon.
- Wyjeżdżam za granicę do pracy, więc przez jakiś czas się nie zobaczymy.
wynikowymi
Przykłady:
- Za długo smażyłam, dlatego ryba się spaliła.
- Krótko spałam tej nocy, więc jestem bardzo zmęczona.
synonimicznymi
Przykład:
- Zostałem zwolniony, czyli straciłem pracę.
Kiedy nie stawiamy przecinka?
Nie rozdzielamy przecinkiem zdań współrzędnie połączonych spójnikami:
- łącznymi (i, oraz, tudzież, zatem)
- rozłącznymi (czy, albo, bądź, lub)
- rozdzielającymi (ani, ni)
Wprowadzanie wyjaśnień, wyliczeń, powtórzeń, wtrąceń, dopowiedzeń
Wyjaśnienie przykład:
- Miałem wolny weekend, to jest sobota i niedziela, ale nie odpocząłem.
Wyliczenie przykład:
- Kupiłam dzisiaj bluzę, spodnie, skarpetki i kurtkę.
Powtórzenie przykład:
- Dawno, dawno temu za górami, za lasami…
Wtrącenie przykład:
- Przyszłe wakacje, mam nadzieję, spędzę za granicą.
Dopowiedzenie przykład:
- Lubię moje koleżanki z pracy, szczególnie Kasię.
Zobacz jeszcze: Nie z częściami mowy
I to już wszystkie opracowane przez nas, reguły dotyczące stawiania przecinka. Mamy nadzieję, że artykuł okazał się przydatny.
