Nie z częściami mowy – wszystkie zasady
“Nie jest partykułą, w związku z tym – nieodmienną częścią mowy, która może być wyrazem lub morfemem. Stosowana jest w celu nadania wypowiedzi określonego znaczenia. Przede wszystkim używana jest w celu zaprzeczenia. Oczywiście w zależności od przypadku, zapisujemy ją łącznie lub oddzielnie. Wydaje sie to proste, ale jeżeli nie wiesz jak w różnych sytuacjach napisać tę partykułę – zapraszamy do lektury! W artykule przedstawiamy jak pisać nie z częściami mowy.
Pisownia łączna partykuły nie
- przykłady z rzeczownikami
- niepokój, nieszczęście, niebezpieczeństwo, niedyskrecja, niekapitalista, nieżyczliwość, niezorganizowanie, niesubordynacja, niedopuszczenie, niezdyscyplinowanie
- Uwaga: w przypadku pochodzenia partykułę nie piszemy w taki sposób: nie-Polak
- przykłady z przymiotnikami
- niedrogi, nieziemski, niestraszny, niehałaśliwy, niesłony, niemiłosierny, nietykalny, nieodmienny
- przykłady z imiesłowami przymiotnikowymi
- nieżyjący ojciec, kraje nieopisane w książce, śnieg nieustający od tygodnia
- przykłady z przysłówkami utworzonymi od przymiotników
- niewątpliwie, niedrogo, nietrudno, niemile, niefajnie, nieciekawie, niespecjalnie
Zobacz jeszcze: Błąd ortograficzny – wszystko co musisz wiedzieć
Pisownia rozdzielna partykuły nie
- przykłady z czasownikami
- W przeciwieństwie do rzeczowników i przymiotników, nie z czasownikami piszemy osobno.
- nie zawiadomić, nie świecił, nie klaskała, nie oglądało, nie spało, nie krzyczeć, nie budzić się, nie grała, nie rozbił, nie zbić, nie uderzyło
- przykłady przed wyrazami, które mają znaczenie czasownikowe: brak, wolno, warto, trzeba, wiadomo, można, potrzeba
- nie potrzeba, nie warto, nie można, nie wiadomo, nie potrzeba, nie brak
- przykłady z liczebnikami
- nie jeden, nie trzeci, nie siódmy, nie milion, nie troje, nie dwanaście
- Wyjątek: w przypadku słów takich jak np.: niejeden, niewielu partykułę nie napiszemy łącznie.
- przykłady z wyrazami, które nie pochodzą od przymiotnika
- nie bardzo, nie jutro, nie dziś
- przykłady z zaimkami
- nie Ty, nie ja, nie tyle, nie ta, nie tamten, nie każde
Pisownia rozdzielna partykuły nie – pozostałe części mowy
- przykłady przed rzeczownikami użytymi jako orzeczenie
- Nie szkoda Ci swoich nerwów?
- A nie wstyd Ci się tak zachowywać?
- Nie sposób o tym zapomnieć.
- W dzisiejszych czasach nie trudno o takie zarobki.
- Nie koniec już tych nowin?
- przykłady z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym
- nie gorszy, nie najgorszy, nie większy, nie największy, nie słodszy, nie najsłodszy, nie lepszy, nie najlepszy, nie łatwiej, nie najłatwiej, nie lepiej, nie najlepiej
- przykłady z imiesłowami przysłówkowymi kończącymi się na -ąc, -ły, -wszy
- nie będąc, nie zjadłszy, nie zrobiwszy, nie załatwiwszy
- przykłady z formami nieosobowymi zakończonymi na -no, -to
- nie zrobiono, nie sprawdzono, nie powiedziano, nie odkryto
- przykłady z wyrażeniami przyimkowymi
- nie w domu, nie dla niego, nie za długo, nie dla nas
- przykłady przed partykułami byle, lada
- nie byle gdzie, nie lada dzień, nie lada propozycja, nie byle jaki
- przed przysłówkami, w sytuacji, gdy ‘nie’ nie tylko jest zaprzeczeniem, ale też wprowadza przeciwstawne znaczenie
- nie dobrze, nie mądrze
- przykłady przed rzeczownikami
- nie babcia (ale dziadek)
- nie dziewczyna (ale żona)
- anioł nie kobieta
- nie przypadek
- pogoda nie pogoda
- nie chłopak (ale mężczyzna)
- jeszcze nie sezon
- nie miłość (ale przyjaźń)
Zobacz jeszcze: rodzaje błędów językowych
Jak widać zasad pisania nie z częściami mowy jest bardzo dużo. Jednak, aby poprawnie pisać, trzeba się z nimi wszystkimi zapoznać. Po przeczytaniu naszego artykułu, z pewnością już wiesz jak się do nich stosować.